Yeryüzündeki En Büyük Gösteri, Richard Dawkins

Yazar metnini, Platoncu özcülük kavramına sitem ederek açmış. Genlerin karışmadığını kağıt gibi karıldığını ifade eden yazar, en güçlü seçici ıslah modelinin dişilerin erkekler üzerinde yaptığı olduğunu belirtmiş. Evrim biyolojisinin bir uzlaşmalar yumağı olduğunu ve vücudun kendi ekonomisine göre işlediğini açıkladıktan sonra, Sagan, Heinlein, Huxley ( Aldous Huxley'in babası ), Wallace ve doğal olarak Darwin atıflarında bulunmuş. Aynı çağda yaşamlarına ve aynı alanda çalışmalar yürütmelerine rağmen Mendel ve Darwin'in hiç tanışmamış olduğu bilgisini okuruyla paylaşmış. Pleyotropi ve gözümüzün önünde gerçekleşen evrime dikkat çekmiş. Darwin'in de pek sevdiği orkide ve arı çifti üzerinden birlikte gerçekleşen evrimi tartışmış. Tarihleme ve zaman belirleme uygulamalarını basit ve zarif bir şekilde açıklayan yazar, insan ömür içinde gözlemlenebilen evrim baskılarına örnekler vermiş : Uganda fillerinin diş ağrılıklarının 30 yıl içinde yarıya inmesi, onyıllar içinde otoburlaşan Pod Mracrau kertenkeleleri ve köpekvari fentoip ve davranışlar sergileyen gümüş tilkiler...

Lenski ve E.coli deneyine geniş yer ayıran yazar, 45.000 bakteri neslinin insan standartlarına göre ortalama 1 milyon yıla denk düştüğünü ifade etmiş. İnsan ömrü içerisinde gerçekleşen evrime bu örneği de kattıktan sonra, Büyük varlık zinciri ve yaradılışçıların insan merkezli doğa algılarını eleştirmiş.  Harun Yahya'nın kitap ve fikirlerinin bilim adına utanç verici olduğunu belirtip balinaların evriminden bahsetmiş. Bolca resim ve detaylı açıklamalar sunan yazar, evrimsel u dönüşlerine değinip kayıp halka olarak ifade edilen insan fosillerinin izini sürmüş. Performasyonizm ve epigenez'i tanımlayan yazar, akıllı tasarım tartışmalarını güçlü argümanlarla çürütmüş. Oto-origami yapan hücreler ve gastrulasyon konusuna detaylı şekilde değinip, prionlardan bahsetmiş. Enzimlerin kimyasal imzalarını, genlerin ifadesini, gen adalarını, endemik türleri açıklayıp doğal olarak Galapagos'dan çeşitli örnekler sunmuş. Tektonik levha mekaniği ve manyetik alan izlerini evrim kanıtları arasına açıklayıp kattıktan sonra kökendeşlik ( homoloji ) kavramını tanıtmış okuruna. iskelet ve kemik eşleşmesi örnekleri detaylı resimler aracılığıyla açıklanmış.

GDO, konusunda kesin kararını vermediğini belirten yazar, daha önce safi merakla izole alanlara taşınan yabancı canlıların ekosistem üzerinde çok büyük sıkıntılar doğurduğunu da eklerken bunun çok da iyi bir fikir olmayacağının sinyallerini vermiş. Kuzenlik ağaçlarına geniş bir bölüm ayırdıktan sonra, çöp genlerin moleküler saatler olarak işlev gördüklerini belirtmiş. akılda kalıcı ve yerinde benzetmeler kullanmış. darwin'in az bilinen "İnsan ve Hayvanlarda Beden Dili" kitabına atıfta bulunup alıntı yaptıktan sonra evrimsel kalıntıları açıklamış. Yunusların akciğer sahibi olması, termostat görevi gören tüylerimizin arada dikelmesi gibi örnekler vermiş. "tasarımdan doğan argüman" savunuclarına balyoz gibi çarpacak "akılsız tasarım" örnekleri sunmuş : Zürafaların 4.5 metreye varabilen geri dönen gırtlak siniri bunlardan biri. Zarif tasarım ilüzyonunun iş fizyolojiye geldiği zaman çöktüğünü ifade etmiş. Canlılar arasındaki silahlanma yarışına bir bölüm ayıran yazar Maynard Smith, Helmholtz, Blake ( tyger tyger ), Jay Gould atıflarında bulunmuş. Av- avcı diyalektiğine giren yazar, evrimsel adaptasyonun öngörü sahibi olmadığını vurgulamış. Son bölümü "Türlerin Kökeni"' nin kapanış paragrafını açılımlamaya ayıran yazar, Darwin'in "Ilık Gölet ( daha sonra İlkel Çorba olacak ) " hakkındaki görüşlerini okuruyla paylaşmış. Ekte ise Tarih inkarcıları başlığı altında cehaletin ne kadar yaygın olduğunu okuruna sunmuş.

Konuyla ilgilenen kimseler çok şey katacak bir eser. Detaycılığı kimi zaman kontrolden çıkıyor gibi görünse de okuruna mümkün olduğunca çok farklı alanlardan bilgi taşımaya çalıştığı aşikar. Ancak sağlim kafayla okunması gereken kitaplardan. keyifli okumalar dilerim. başka incelemelerde görüşmek üzere.