1 Mayıs 2013 Çarşamba

Çarpışma, J.G.Ballard


Ballard, bir reklamcıdır. Tekdüze hayatı geçirdiği trafik kazasından sonra tamamen değişir. Kazadan sonra nekahat dönemi boyunca kurduğu çarpık hayaller, onları onaylayacak ve yaşatacak birini bulmasıyla çığrından çıkar. Vaughan, kazalara ve yaralanmalara karşı duyduğu saplantısı sağlıksız boyutlarda olan bir yapımcıdır. Uyuşturucu ve  seksle desteklediği saplantıları Ballard'ı da yoldan çıkaracaktır. Beraber arabaların ve kazaların cinsel imalarına yoğunlaşacak, ters şeritlerde ölümle dans edeceklerdir...

Ballard, doyumsuz modern hayatın imalarının toplandığı bir karakter olarak okurun karşısına çıkıyor. Yazar kendi adını kullanmaktan çekinmediği gibi umarsızca kurguladığı senkronlarda verdiği grafik detaylarda bir vahşet senfonisi dokuyor. Özellikle yavaş çekimde kurgulanan kazalarda test mankeni kullanması şiddetin aşırı olduğu tezini çürütüyor. Aynı zamanlarda tekdüzeliği vurgulayan test mankenleri sadece kaza anlarından can kazanıyor ve sıradan hayatlar süren insanlarla özdeşleştiriliyor. Cinsiyetsiz bir nesne olan arabaların her iki cinsiyetin özelliklerini yansıttığı imalarla zenginleşen kurgu incelikli tasvir ve detaylara özen gösterildiği izlenimini uyandırmakta. Otomobil, hem köprü ayaklarının arasına son hızla "giren" maskülen bir öğe olarak hemde içinde yaşamı onaylayıcı serbest ilişkilerin yaşandığı metal, cam ve plastikten yapılmış bir "rahim" gibi  feminen bir öğe olarak karşıt anlamlar kazanıyor.

Otomobilin simgelediği anlamlar sadece cinsellik önermeleriyle sınırlı kalmıyor. Hareket eden metal bir kafes olarak güvenliği temsil ettiği kadar kaza olasılığı ve durumlarında sakatlık ve ölümü de temsil ediyor. Thanatos ve libido yu yalın bir şekilde kullanmış olmasına rağmen yazarın imgeleri üst üste bindirmesi, karşıt anlamlılıkları ustaca kurgusuna dahil etmesi övgüyü hak ediyor. Oral fiksasyonun toplum geneline vurgusu olan modern çağın doyumsuzluğu karakterlerin yaşadığı sadakatsiz ve vahşi ilişkilerle vurgulanıyor. Ballard'ın eşiyle yaşadığı açık evlilik ve birbirlerine olan ihanetleri dahi sıkıcı hale gelmiş ancak bu durum yaralara ve kazalara duydukları ortak ilgiyle değişiyor.

Güvenlik, hız ve mesafenin değişen oranları bir özgürlük yanılsaması yaratarak şu andaki geleceke çok sayıda seçenek ekliyor ve bebeksi isteklerin karşılanması yönünde güçlü bir baskı oluşturuyor. Teknoloji sayesinde gizli kalmış patolojiyi ortaya çıkarmaya çalışan yazar, yabancı olunan iç dünyalara bir gezinti sunuyor. Çarpık algılar ve saplantılarla süslü otobanlarla okurun hız kadranını zorlamasına yardımcı oluyor. Vaughan ve Ballard arasındaki ilişki, tıpkı otomobil ve onu kullanan kişinin ilişkisi gibi biseksüel bir yapı sergiliyor. Sakatlıklarını sergilemekten çekinmeyen aksine bundan teşhirci bir zevk alan karakterler sado-mazoşist ilişki önermeleri sunarken otomobillerin fiziksel yapısı, metal iskeletler ise cinsel esaret çağrışımı yapmakta.

Eser, ne midesi zayıf olanlara, ne de kalbi zayıflara göre değil. grafik detay seviyesi son derece yüksek. Teknoloji karşıtlığı propagandası gibi algılanabilecek olan eserin önermesi aslında bu değil. Teknolojik yenilikler sayesinde insan ruhunun gizli kalmış yanlarının keşfedilebileceğini ifade eden yazar, son derece güzel bir giriş yazısı kaleme almış. Ballard'ın Freud'un Haz İlkesinin Ötesinde'den önceki görüşlerini benimsediği açıkça görülebilir. Yeraltı edebiyatı sevenler için okunması farz olan bir eser olması dışında, bilim kurgu okurlarının da ilgisini çekebilecek öğeler içeren bir eser. Yazarın imzası haline gelen "sınırsızlık" ve "şimdideki gelecek" gibi öğelerin yanısıra klasik bilim kurguya taban tabana zıt tavrı ile son derece ilgi çekici kurgu oyunları sunuyor. keyifli okumalar dilerim. Başka incelemelerde görüşmek üzere.


1 yorum:

  1. İltifatınıza teşekkür ederim, mümkün olduğunca ilginç kitapları sunmaya çalışıyorum.

    YanıtlaSil