İlk Erewhon ziyaretinin üzerinden 20 yıl geçmiştir. Bay Higgs, sevgili eşi Arowhena'nın ölümünden sonra Erewhon'u tekrar ziyaret etmeye karar verir. Henüz bilmediği şey ise, son ziyaretinin tüm Erewhon'un sosyal ve kültürel yapısını değiştirdiği ve onun bir peygamber olduğunu öne süren dinin tohumlarının ekildiğidir. Erewhon'a gittiğinde yeni peygamber hapse atılacak, kovalanacak, yalana zorlanacak ve sonunda kaçmak zorunda kalacaktır...
İkili dünya görüşünü benimseyen ifadeleriyle ( dünyasal akıl ve dünya dışı akıl / beden ruh ikiliği ) yarattığı iç grup dış grup çatışmasını son derece güzel harmanlayan yazar, yabancılara öfkeyle yaklaşan Erewhonluları başarılı bir şekilde aktarmış. Kutsal emanet olduklarına inandıkları at dışkısını dahi altın kaplarda muhafaza eden Erewhonlular son yıllardaki toplumsal kaymadan dolayı bölünmüş durumdalar. Konformizm uyarısını yeni dinin kabulünde şüpheci yaklaşanlar üzerinden aktaran yazar, çileciliği de hicvetmiş. Dinin ticarete alet edilmesi ve propaganda malzemesi olarak kullanılmasıyla alay eden yazar Tanrı ve din sorgusuna girmiş.
Bay Higgs'in vicdan muhasebesinde elitist ifadeler de yer alsa kurduğu etik argümanlarıyla okurunu soğutmuyor. Yararı argümanlarını lanetlenmiş Yunan mitolojisi karakterleri üzerinden ( Siphos vs...) tekrar yorumlayan yazar çoğu yerde Platoncu bir düalizm kullanmış. Shakespeare atfında bulunup bürokrasiyi yeren Spinoza'nın Tanrı görüşünü kurgusuna yediren Butler, ölümün kabullenilmesiyle yaşamı deneyimleme şansının artacağı argümanını sunmuş. Sorgulanmadan kabul edilen sosyal kıstaslar ve tersine bir ahlak anlayışı geliştirdiği kurgusuna Tanrı'nın halefi olarak banka müdürlerini atayarak muhteşem bir metafor dizayn etmiş.
Toplumsal ilerleme üzerindeki sosyal kıstasları tersine çeviren yazar, yeni dinin ortaya çıkışıyla materyalizmin güç kazandığını abartılı bir tezatla mizahi bir tonda aktarmış. İktidarın tanrıyı çabuk benimsemesinde sorgulanamaz bir güç odağından yetki almanın ve kullanmanın iktidarın, Kral'ın işine gelmesinden ve bir çok tersine atıftan Viktorya dönemi İngiltere'sinin hicvedildiği açık bir eser olan bu kitap ilk kitabın performansını sergilemese de keyifli bir okuma sunuyor. Başka incelemelerde görüşmek üzere.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder